اندیشمندتب روماتیسمی یک بیماری التهابی است که زمانی ایجاد می‌شود که گلودرد استرپتوکوکی (چرکی) یا تب مخملک به درستی درمان نشود. گلودرد استرپتوکوکی و تب مخملک در اثر عفونت ناشی از باکتری استرپتوکوک ای

امروز شنبه 29 اردیبهشت 1403

خانه انجمن ثبت نام ورود آرشیو مطالب نقشه سایت خوراک ارتباط با ما

آخرين ارسال هاي تالار گفتمان

عنوان	پاسخ	بازدید	توسط
نزدیک شدن بزرگترین شهاب‌ سنگ به زمین	0	217	dragon
کبد انسان	1	299	aryan
سیاره عطارد	0	193	aryan
مقدمه ای در باره ی ستاره ها	1	1186	aryan
شگفتی های بدن انسان	1	258	aryan
جدید ترین آیا میدانید ها	19	748	aryan
کد پرچم برای وبلاگ	0	192	aryan
قالب ساز آنلاین	5	727	aryan
مستند شگفتی های منظومه ی شمسی	1	287	aryan
دستگاه ادراري	1	238	aryan

تب روماتیسمی یا مخملک چیست؟ چگونه درمان می‌شود؟

تب روماتیسمی یک بیماری التهابی است که زمانی ایجاد می‌شود که گلودرد استرپتوکوکی (چرکی) یا تب مخملک به درستی درمان نشود. گلودرد استرپتوکوکی و تب مخملک در اثر عفونت ناشی از باکتری استرپتوکوک ایجاد می‌شوند.

تب روماتیسمی اغلب کودکان 5 تا 15 ساله را مبتلا می‌کند، اما می‌تواند کودکان کوچک‌تر و بزرگسالان را هم گرفتار کند. گاهی اوقات، این بیماری به بروز عوارض طولانی‌مدت منجر می‌شود که شایع‌ترین آن «بیماری روماتیسم قلبی» است. روماتیسم قلبی در 30 تا 45 درصد مبتلایان به این بیماری رخ می‌دهد و سالانه در سراسر جهان به 230 هزار تا 500 هزار مرگ منجر می‌شود.

در مقاله امروز مجله درمانکده به بررسی علائم، دلایل، عوارض و نحوه درمان این بیماری می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

فهرست محتوا

بیشتر بخوانید: ناگفته‌های بیماری گال

علائم تب روماتیسمی در کودکان و بزرگسالان

علائم تب روماتیسمی در بزرگسالان و کودکان از التهاب در قلب، مفاصل، پوست یا سیستم عصبی مرکزی ناشی می‌شوند و می‌توانند در طول دوره بیماری تغییر کنند. معمولاً علائم دو تا 4 هفته پس از ابتلای فرد به عفونت استرپتوکوکی ظاهر می‌شوند و شامل موارد زیر هستند

تب

مفاصل دردناک و حساس (اغلب در زانو، مچ پا، آرنج و مچ دست)

درد در یک مفصل که به مفصل دیگر منتقل می‌شود

مفاصل قرمز، داغ یا متورم

درد قفسه سینه

تنگی نفس

سوفل قلب (صدای غیرعادی قلب)

تعریق

استفراغ

خستگی و بی‌حالی

حرکات تند و غیرقابل کنترل بدن که اغلب در دست‌ها، پاها و صورت رخ می‌دهند

بروز رفتارهای غیرعادی، مانند گریه کردن یا خندیدن نامناسب

برجستگی‌های کوچک و بدون درد در زیر پوست

در صورت داشتن چنین علائمی بهتر است ابتدا به دکتر روماتولوژی مراجعه کرده و در صورت لزوم به متخصص تب و عفونی و همچنین می‌توانید از طریق امکان مشاوره آنلاین با متخصص روماتولوژی و مشاوره آنلاین با دکتر بیماری‌های تب و عفونی در ارتباط باشید.

بیشتر بخوانید: پیودرما گانگرنوزوم و تبعات آن

اینفوگرافی از علائم تب روماتیسمی — تب روماتیسمی با تب، درد، تورم و قرمزی مفاصل، درد قفسه سینه، تنگی نفس، صدای غیرعادی قلب، تعریق، استفراغ، خستگی، بثورات پوستی و رفتارهای غیرعادی مشخص می‌شود.

بیشتر بخوانید: بیماری پاروویروس چیست؟

معرفی بیماری‌هایی که با بیماری تب روماتیسمی شباهت دارند

علائم بعضی از بیماری‌ها مثل آرتریت واکنشی و آرتریت ایدیوپاتیک جوانان می‌تواند شبیه علائم تب روماتیسمی باشد. آرتریت واکنشی در اثر عفونت‌های سایر قسمت‌های بدن ایجاد می‌شود و معمولا زانو، مچ پا و پا را هدف قرار می‌دهد. آرتریت ایدیوپاتیک جوانان شایع‌ترین آرتریت در کودکان زیر 16 سال است که با درد، تورم و سفتی مفاصل، تب، بثورات پوستی و تورم غدد لنفاوی مشخص می‌شود.

عوارض بیماری تب روماتیسمی در کودکان و بزرگسالان

التهاب ناشی از این بیماری می‌تواند از چند هفته تا چند ماه طول بکشد و عوارض بیماری تب روماتیسمی در بزرگسالان و کودکان ممکن است برای مدت طولانی ادامه پیدا کند. یکی از عوارض این بیماری آسیب دائمی قلب (بیماری روماتیسم قلبی) است که معمولا سال‌ها پس از بیماری اصلی رخ می‌دهد. با این حال، تب روماتیسمی شدید می‌تواند در حالی که کودک هنوز علائم عفونت را دارد به دریچه‌های قلب آسیب برساند. غالبا دریچه بین دو حفره سمت چپ قلب (دریچه میترال) آسیب می‌بیند، اما سایر دریچه‌ها هم ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرند.

بیشتر بخوانید: عفونت ادراری در کودکان و نوزادان؛ علائم، نحوه تشخیص و راه‌کارهایی برای پیشگیری از آن

تب روماتیسمی می‌تواند به انواع آسیب‌های قلبی منجر شود، از جمله:

باریک شدن دریچه قلب (تنگی دریچه): این عارضه که معمولا در دریچه آئورت اتفاق می‌افتد، باعث کاهش جریان خون می‌شود.

نارسایی آئورت: باعث می‌شود مقداری از خون خارج شده از بطن چپ به داخل آن نشت کند.

آسیب‌دیدگی‌ عضله قلب: التهاب می‌تواند عضله قلب را ضعیف کند و بر توانایی آن در پمپاژ خون تاثیر بگذارد.

فیبریلاسیون دهلیزی: ضربان در حفره‌های بالایی قلب نامنظم می‌شود.

درمان نکردن تب روماتیسمی می‌تواند به سکته مغزی، آسیب دائمی قلب و مرگ منجر شود.

زمان مراجعه به پزشک

درمان مناسب گلودرد استرپتوکوکی می‌تواند از تب روماتیسمی جلوگیری کند. در صورت مشاهده علائم گلودرد استرپتوکوکی یا بروز هر یک علائم زیر با پزشک مشورت کنید:

گلودردی که به طور ناگهانی ظاهر می‌شود

درد هنگام بلع غذا

تب

سردرد

درد معده، حالت تهوع و استفراغ

بیشتر بدانید: لوپوس چیست؟

کودکی که تب دارد، ممکن است به مراقبت اورژانسی نیاز داشته باشد. در شرایط زیر به دنبال مراقبت‌های پزشکی اورژانسی برای کودک خود باشید:

نوزادان و شیرخواران کمتر از 6 هفته: دمای بدن بیشتر از 37/8 درجه سانتی‌گراد

شیرخوارانی که سن‌شان بین 6 هفته تا 6 ماه است: دمای بدن 38/3 درجه سانتی‌گراد یا بالاتر

کودکان در سنین مختلف: تبی که بیش از سه روز طول بکشد

بیشتر بخوانید: آبله مرغان چیست و چگونه درمان می‌شود؟

کودک مبتلا به تب که خوابیده و یک دماسنج زیر بغل و یک حوله خیس روی پیشانی او است — اگر تب کودک بیش از سه روز طول کشید، به پزشک مراجعه کنید.

بیشتر بدانید: داروهای آنتی رترو ویرال چیست؟ وچه کاربردی دارد؟

علت بروز تب روماتیسمی

عفونت گلویی که توسط باکتری استرپتوکوک گروه A ایجاد می‌شود، می‌تواند به تب روماتیسمی منجر شود. این باکتری باعث گلودرد استرپتوکوکی یا در موارد نادر تب مخملک می‌شود. عفونت‌های استرپتوکوکی پوست یا سایر قسمت‌های بدن به ندرت در ابتلا به این بیماری نقش دارند.

ارتباط بین عفونت استرپتوکوکی و تب روماتیسمی مشخص نیست. به نظر می‌رسد که باکتری‌ها سیستم ایمنی را فریب می‌دهند تا به بافت‌های سالم حمله کند. سیستم ایمنی بدن به طور معمول باکتری‌های عامل عفونت را هدف قرار می‌دهد، اما در تب روماتیسمی به اشتباه به بافت‌های سالم، به ویژه بافت قلب، مفاصل، پوست و سیستم عصبی مرکزی حمله می‌کند که این واکنش به تورم بافت‌ها (التهاب) منجر می‌شود.

بیشتر بدانید: تست HBs AG و تفسیر آزمایش HBs AG

تصویری از باکتری استرپتوکوک گروه A — باکتری استرپتوکوک گروه A می‌تواند باعث عفونت گلو شده و در نهایت به تب روماتیسمی منجر شود.

بیشتر بخوانید: بیماری‌های ناشی از آشامیدن آب آلوده

عوامل خطر تب روماتیسمی

مواردی که ممکن است خطر ابتلا به تب روماتیسمی را افزایش دهند عبارتند از:

ژن‌ها: بعضی از افراد حامل ژن یا ژن‌هایی هستند که احتمال ابتلای آن‌ها را به این بیماری افزایش می‌دهد.

نوع باکتری استرپتوکوک: گونه‌های خاصی از باکتری استرپتوکوک بیشتر از سایر گونه‌ها در ایجاد این بیماری نقش دارند.

عوامل محیطی: رعایت نکردن بهداشت و حضور در مکان‌های شلوغ احتمال سرایت باکتری استرپتوکوک را افزایش می‌دهد.

بیشتربدانید: آیا بیماری پای ورزشکار خطرناک است؟

زنی که بدون پوشاندن دهان و بینی خود در حال سرفه کردن است — رعایت نکردن بهداشت، نپوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه یا عطسه و حضور در مکان‌های شلوغ احتمال سرایت باکتری استرپتوکوک را افزایش می‌دهد.

بیشتر بدانید: علائم ایدز در زنان؛ اچ‌آی‌وی در بانوان چگونه است؟

روش تشخیص بیماری تب روماتیسمی

تشخیص تب روماتیسمی بر اساس تاریخچه پزشکی، معاینه بدنی و تفسیر نتایج تست‌های مختلف انجام می‌شود. روش‌های زیر به تشخیص این بیماری کمک می‌کنند:

آزمایش خون: برای بررسی وجود نشانگرهای التهابی در خون می‌توان پروتئین واکنشگر C و سرعت رسوب گلبول‌های قرمز را اندازه‌گیری کرد. ممکن است امکان تشخیص باکتری اصلی در بافت گلو یا خون وجود نداشته باشد، اما گاهی اوقات آزمایش خون می‌تواند آنتی‌بادی‌های باکتری استرپتوکوک را در خون شناسایی کند.

الکتروکاردیوگرام (ECG یا EKG) یا تست نوار قلب: این تست فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می‌کند. پزشکان از این روش برای تشخیص نامنظم بودن ضربان قلب یا بزرگ شدن قسمت‌های مختلف قلب استفاده می‌کنند.

اکوکاردیوگرام: در این روش، با استفاده از امواج صوتی تصاویر متحرکی از قلب تهیه می‌شود. اکوکاردیوگرام نحوه جریان یافتن خون در قلب و دریچه‌های آن را نشان می‌دهد.

بیشتر بخوانید: بیماری اوریون در کودکان و بزرگسالان؛ نکاتی که حتما باید بدانید

روش درمان بیماری تب روماتیسمی

هدف از درمان این بیماری از بین بردن عفونت، تسکین علائم، کنترل التهاب و جلوگیری از عود بیماری است. داروهای تب روماتیسمی شامل موارد زیر می‌شوند:

1. آنتی‌بیوتیک‌ها

معمولا برای درمان عفونت‌های استرپتوکوکی از پنی‌سیلین یا سایر آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده می‌شود. وقتی بیمار اولین دوره درمان با آنتی‌بیوتیک را تمام کرد، پزشک یک دوره دیگر از آنتی‌بیوتیک‌ها را تجویز می‌کند تا از عود بیماری جلوگیری شود. درمان پیشگیرانه احتمالا تا سن 21 سالگی یا حداقل به مدت پنج سال ادامه خواهد داشت. کسانی که به التهاب قلب دچار می‌شوند ممکن است برای حداقل 10 سال به درمان پیشگیرانه آنتی‌بیوتیکی نیاز داشته باشند.

2. داروهای ضدالتهاب

آسپرین و ناپروکسن می‌توانند به کاهش التهاب، تب و درد کمک کنند. اگر علائم شدید باشد یا داروهای ضدالتهاب موثر نباشند، ممکن است پزشک کورتیکواستروئید تجویز شود. خودسرانه به کودک خود آسپرین ندهید، مگر اینکه پزشک آن را توصیه کند.

3. داروهای ضدتشنج

ممکن است برای درمان حرکات غیرارادی شدید از داروهایی مانند والپروئیک اسید یا کاربامازپین استفاده شود.

بیشتر بدانید: علائم ایدز در مردان

کودک بیماری که به او یک قرص داده می‌شود — تب روماتیسمی با آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضدالتهاب و داروهای ضدتشنج درمان می‌شود.

بهترین روش پیشگیری از تب روماتیسمی

موثرترین راه برای پیش‌گیری از تب روماتیسمی این است که به موقع درمان گلودرد استرپتوکوکی را شروع کنید و مصرف دارو را طبق تجویز پزشک تا رفع کامل عفونت ادامه دهید. رعایت نکات بهداشتی زیر می‌تواند به پیشگیری از گلودرد استرپتوکوکی کمک کند:

هنگام سرفه یا عطسه دهان و بینی خود را بپوشانید.

دست‌هایتان را بشویید.

از تماس با افراد بیمار خودداری کنید.

از به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی با افراد بیمار اجتناب کنید.

بیشتر بخوانید: آنتی‌بیوتیک‌ها و اثرات آن بر روی سلول‌ها

سوالات متداول

آیا بزرگسالان هم به تب روماتیسمی مبتلا می‌شوند؟

این بیماری بیشتر کودکان را درگیر می‌کند، اما در موارد نادر بزرگسالان هم به آن مبتلا می‌شوند.

آیا تب روماتیسمی مسری است؟

گلودرد استرپتوکوکی و تب مخملک مسری هستند و از طریق سرفه یا عطسه از شخصی به شخص دیگر منتقل می‌شوند، اما تب روماتیسمی مسری نیست.

آیا احتمال عود مجدد تب روماتیسمی وجود دارد؟

بله. اگر دوباره به گلودرد استرپتوکوکی یا تب مخملک مبتلا شوید، احتمال دارد بیماری عود کند. ممکن است پزشک به شما توصیه کند که چند سال آنتی‌بیوتیک مصرف کنید تا از عود بیماری جلوگیری شود.

کلام پایانی

تب روماتیسمی یک عارضه نادر است که بیشتر کودکان و نوجوانان را مبتلا می‌کند. در موارد شدید، این بیماری می‌تواند به مشکلات جدی منجر شود که بر قلب، مفاصل یا سایر اندام‌ها تاثیر می‌گذارند. اگر شما یا فرزندتان به عفونت‌های باکتریایی مبتلا هستید، لازم است با مراجعه به موقع به پزشک از بروز عوارض آن پیش‌گیری کنید. برای این کار می‌توانید از طریق سایت درمانکده با بهترین متخصصان به صورت آنلاین مشورت کنید یا از آن‌ها برای ویزیت حضوری وقت بگیرید.

منابع: healthline, mayoclinic